Нова Македонија, 15 Мај 1986 година
Tuesday, May 31, 2011
Македонските икони во Ватикан
„За прв пат во историјата на Ватиканските музеи ќе биде организирана изложба на експонати кои не му припаѓаат на Ватикан“.
Нова Македонија, 15 Мај 1986 година
Нова Македонија, 15 Мај 1986 година
Monday, May 2, 2011
ИСПОВЕД НА ЕДЕН КОМИТА !!!
| ИСПОВЕД НА ЕДЕН КОМИТА !!! |
Дневникот на Панајот Наумов Робев. Кој е комитата Робев? Роден е во с. Апоскеп-Костурско, учесник во Илинденското востание, а загинал во с.Загоричани 1913 г. за време на Балканските војни.За време на Илинденското востание водел дневник, во кој ги опишал своите доживувања за време на Востанието. На крајот на Востанието, кога му станало јасно дека е крајот, составил текст, на кој можат да му позавидат многу денешни „патриоти“ и „борци“ за Македонија и македонштината, зборови кои ни се повторуваат и денес... едноставно морате да ја прочитате оваа исповед!!!27. Х. 1903 г. АпоскепЧудно нешто е нашата земја! Целиот христијански свет поминал со христијанските идеи, со христијанските заповеди, со други зборови, со христовиот мирен дух на на 19 век. Многу се лажат, тие што мислат, дека поминал и поминува и мисли дека и оди во иднината. Државите, т.е. царствата многу се лажат со тоа. Ако размисли еден совесен човек, ќе разбере, дека христијанските цареви не се христијани, туку варвари и човекоубијци. Најголемиот престап, кој пристапуваат да го направат, е дека го повикуваат народот да се учи да убива подобни. А Христос кажал: не убивај! Тоа Христос не го кажал само на еден човек, кој ќе го убие престапникот и ќе се расипе, туку го кажал за сите народи. Убие ли некој некого, ајде да го фрлиме во темница и да го унаказиме, но тој човек и покрај тоа си го доживеал унакажувањето, и ако посака, убива и друг, навикнал тој веќе на темниот живот. Каква корист од тоа? Е добро? Ако представам една држава како тој убиец, кој да ja уништи? Треба да паднат од некоја друга планета луѓе, не глупави и не човекоубијци, за да се уништи царот и сите околу него, кои го учат народот како да ги убива подобните и кои го поддржуваат човекоубиството. Еве пред неколку години ги оставија да се тепаат и убиваат и да губат човечки животи Англија и Трансилванија. Се изгуби народ, останаа вдовици и сираци за никакво и ништо.Не ли беше подобро на еден општодржавен совет да се реши нивната расправа? Можеше, но сите сме жедни гледачи во претставата да гледаме некакви ужасни сцени, на нас кои не чуствуваме никаква болка. Исто така и за грчко-турската војна (1897 г. б.м.). Тука повторно се оставија ѕверствата, варварствата, агресијата, неверник да убива вистински христијани. Уште по чудно и срамно за христијанските царства. А уште најчудно е за поробените христијани, кои се оставени на турчинот да врши над нив нечуени злосторства и да ги убива. Срамно е за христијанските цареви да гледаат 5 века да беснее и да не го избркаат. Ете оваа година МАКЕДОНИЈА се дигна на востание да се ослободи од робскиот јарем и да биде и таа, како и другите сестри слободна. Царевите не го забрзуваат решението за неа, зошто МАКЕДОНЕЦОТ секој ден умира од очај и други злосторства, дури и во зима влегува и се потребни многу работи.Жално за нас, горко за нас, пак мислат таа да падне во нивните раце. Доле лакомите, прогонете ги! Доле војните! Нека кажат царевите. Доле робството!!! Нека го фрлат оружјето, нека не се учи народот на човекоубиства, туку на работа, така луѓето да имаат спокојство, мир љубов и добро. Дали ќе седат мирни царевите на престолот и ќе мислат така, но дали ќе направат? Одговор сакам. |
Како Грција градеше свое национално ткиво во Македонија МАКЕДОНЦИТЕ ВО ГРЦИЈА МЕЃУ ДВЕТЕ СВЕТСКИ ВОЈНИ: МЕРКИ И СРЕДСТВА ЗА НИВНА АСИМИЛАЦИЈА
Како Грција градеше свое национално ткиво во Македонија
МАКЕДОНЦИТЕ ВО ГРЦИЈА МЕЃУ ДВЕТЕ СВЕТСКИ ВОЈНИ:
МЕРКИ И СРЕДСТВА ЗА НИВНА АСИМИЛАЦИЈА
Балканските војни (1912-1913) преставуваат една од пресвртните моменти на Балканскиот полуостров во XX век. Потиснувањето на Османлиската империја од страна на модерните балкански национални држави, значело и прекројување на државните граници на Полуостровот. Балканските нации-држави се изборија за значајни територијални проширување, додека, од друга страна, со интервенција на Големите сили била формирана современата албанска држава. Македонија во тие околности, како централна област на Балканот и дотогаш погранична провинција на Османлиската империја, била физички разделена и инкорпорирана во државните територии на балканските држави (Грција, Србија и Бугарија). Долгогодишниот натпревар за Македонија кулминирал со меѓусојузничката војна од 1913 година. Но, и по овој период, деловите од Македонија, повторно погранични и веќе дел од новите државни организации, и понатаму продолжувале да бидат “јаболко на раздорот“ на Балканскиот полуостров. Тоа се должело, пред сè, на големодржавните национални програми на балканските држави кои предвидуваа вклучување на цела или најголем дел од територијата на Македонија во сопствените национални држави. Ваквите програми ги темелеле на “историските права“ на посакуваната територија и на македонското население, кое, според најразлични критериуми за одредување на националната припадност, го декларирале за “свое национално ткиво“ во Македонија.
Најголемиот, јужен, дел на географска Македонија припаднал на Кралството Грција, денес попознат и како Егејски дел на Македонија. Оваа територија била национално нехомогена, со припадници на различни етнички заедници, од кои доминантни биле Македонците, потоа Турците, Грците, Власите, Албанците, итн. Населението на оваа област, како поединци, по 1913 г. станале државјани на грчката држава, со свои права и должности кон истата. Паралено со ваквиот тек на настаните, започнал процес на создавање на една хомогена нација-држава, односно трансформирање, т.е. редефинирање на етничкиот идентитет во грчки национален. Во тој контекст, градењето на грчката нација во Северна Грција имал вклучено константна негација на етничкиот идентитет и негово трансформирање во еден поширок, повеќе инклузивен национален идентитет и свест. Грцизацијата на Македонија, од страна на грчките власти, се сметала како неопходен чекор кон интеграција на областа по проширувањето на грчката држава.
Асимилаторската политика кон македонското население која хронолошки започнала уште пред приклучувањето на Егејскиот дел на Македонија во составот на Кралството Грција, во периодот после Балканските војни добила неограничени можности. Во прв момент на официјална Атина и стана јасно дека програмите за асимилација ќе немале целосен успех меѓу бројното и компактно македонско население во новоосвоените територии, затоа најпрвин било потребно нивно физичко отстранување. Покрај добро испланираната и реализирана “доброволна“ размена на населние меѓу Грција и Бугарија, во помали размери, во тој период, било вршено преселување, т.е. депортирање на Македонци по грчките острови, особено на островот Крит. Исто така, не мал број на Македонци емигрирале од Грција како резултат на неповолната економска ситуација, но и поради теророт и притисоците од страна грчките државни органи. Големо олеснување во реализацијата на плановите за асимилација на македонското население се случува по преселувањето на повеќе од половина милион христијанско население од Турција во Егејскиот дел на Македонија по грчко-турската војна и Лозанскиот мировен договор од 1923 година. После ваквото драстично менување на етничката слика на населението во Северна Грција, полесно било да се употребат механизмите на државниот суверенитет и власта во напорите да се трансформира колективниот идентитет и свеста кај оние Македонци кои останале да живеат во своите вековни огништа. Најуспешни инструменти за спроведување на асимилаторските програми, во создавањето на лојални граѓани и присоединувањето кон „националното стебло“, се покажале образовниот ситем, црквата, грчката војска и полицијата.
Инкорпорирањето на новоосвоените територии кон останатото “национално стебло“ бил еден комплициран потфат кој барал искусни и способни кадри, финансиски средства и јасно определна цел и насоки во политиката кон “другите“. Грчките власти вложиле големи напори во асимилацијата на хетерогеното население, кое во најголем број од случаевите било населено во пограничните територии на грчката држава и од истата се сметале како опасност во случај на немири во регионот. На 18 септември 1923 г., веднаш по потпишувањето на Лозанскиот мировен договор, било свикано посебно советување во Министерството за надворешни работи, на кое учествувале премиерот на владата, Стилијанос Гонатас, министерот за надворешни работи и генералните управници на Централна и Западна Македонија. Предмет на советувањето било преземање на мерки за што поуспешно инкорпорирање на новоосвоените и “чуствителни“ територии во државата. Донесени били повеќе одлуки:
- Формирање на Министерство за новите земји, при што управата на истите да не се води од центарот (Атина), туку да има одврзани раце во неговото делување. Времето покажа дека дека од способноста и квалитетите на Генералниот управник и на другите државни службеници многу зависела асимилацијата на “спорните“ територии.
- Да се стимулираат државните службеници да прифаќаат функции во овие територии. Имено, службениците кои потекнувале од “Стара Грција“ назначувањето во новоосвоените земји го сметале како казна, а со тоа и нивниот придонес кон “национлната работа“ бил мал. Додека, исто така, нивните познавања за проблемите, состојбите и структурата на населнието биле минимални.
- Министерството за образование да соработува со Министерството за надворешни работи во насока за што побрзо распространување на грчкиот јазик меѓу туѓојазичните. Историјата покажа дека таа била и сè уште е главна цел на грчките националистички институции. Првиот чекор било отварањето на детски градинки и забавишта во “национално осетливите територии“. Со цел да се привлечат родителите да ги испраќаат нивните деца во овие установи било предвидено да се дели бесплатно млеко и да се изучува еден едноставен и лесно разбирлив народен грчки јазик. Покрај за најмладата популација биле предвидени мерки и за повозрасните. За нив требало да се отворат училишта во што поглем број и кадар посебно подготвен да им предава на Македонците. Предвидено било и печатење на книги кои немало да го засега верското и националното чуство на македонското население, се со цел, а како прва фаза, наметнување на грчкиот јазик. Исто така, се планирало отворање на практични технички училишта во кои конбинирано би се изучувал јазикот и занаетот.
Во овој период за прв пат била формирана известувачка служба, под името – “Служба за општа безбедност на државата“ (УГАК). Првичната цел на оваа служба била просветата на туѓојазичниците во Грција, контрола на сомнителни личности и групи, и заштита на населението од навлегување на странска пропаганда. После паѓањето на диктатурата на Теодорос Пангалос (1925-26) УГАК била расформирана поради конкуренцијата со полицијата. Подоцна, по возобновувањето на кралскиот режим во Грција (1935), службата била обновена и во почетокот била раководена од Генералштабот на армијата, а подоцна од Министерството за Јавен ред.
Друг фактор кој го потхрануваше незадоволството на малцинствата во Грција, во прв ред македонското, бил неизбежниот судир со “грчките“ доселеници од поранешната Османлиска империја. Тие биле население на територии на кои живееле “туѓојазичници“, додека стремежот на доселениците за освојување на просторот (имотите) била најчестата причина за меѓусебните несогласувања и за честите жалби на Македонците до Друштвото на народите. Така на пример, во октомври 1925 г., доселениците, или меѓу народот попознати како “маџири“, во с. Овчарани (Леринско) биле незадоволни од обработката на земјата што им била доделена од специјално формираната Комисија за сместување на бегалците (ЕАП), па така самоволно се прошириле на имотите на месните Македонци, под изгвор дека тие во минатото припаѓале на Турци. Споменатата Комисија го оправдала потегот на “маџирите“, додека одреден број на Македонци, разочарани и понижени од ваквата одлука, побарале српско државјанство, т.е. се преселиле во Вардарскиот дел на Македонија.
Еден од критеритумите за определување на нацијата и националната припадност е јазикот. Во таа насока, а со цел – поадекватно инкорпорирање на новото население во грчката нација-држава, посебно внимание од грчките институции било посеветено на просветната политика. Властите правеле големи напори да ги придобијат македонските деца да се запишат во грчките училишта и најважно – да “престанат да го употребуваат локалниот идиом“. Постоеле два начина за привлекување на македончињата во грчкиот образовен систем. Првиот, кој бил умерен и добро испланиран, предвидувал отварање на што поголем број на училишта во “осетливите“ територии, назначување на способни и посебно обучени учители, и безплатно делење на учебници, училишен прибор и униформи. Истовремено се планирало доделување на економска помош на Македонците. Другиот начин бил автархичен, т.е. постигнување на целта преку принудно убедување. Тоа значело принудување на учениците со закон да се запишуват во грчките училишта.
За време на петтиот премиерски мандат на Елефтериос Венизелос (1928-1932), со надворешен притисок, првенствено од Друштвото на народите, ставот на либералниот премиер, а со тоа и официјален став на грчката држава, бил отварање на малцински училишта и изучување на нивниот јазик. Во таа насока, Д. Агнидис, кадар на Друштвото на народите (ДН), по претходна консултација со Венизелос, му соопштил на Генералниот секретар на ДН во врска со македонското население во Грција, дека премиерот бил спремен “да отвори училишта во кои ќе се предава нивниот дијалект. Но, досега, никој не побарал такво нешто. Ако спонтано побараат ќе го имаат [училиштето], но ние тоа нема да им го наложиме“. Ваквиот став бил повторен и на крајот на Балканската конференција во 1930 г., кога на новинарско прашање Венизелос одговрил дека е спремен “да отвори малцински училишта доколку нардот тоа го сака“. Секако дека малцинските групи во Грција после сите репресивни и денационализаторски мерки тешко би се осмелиле да помислат на нешто такво, а не па и официјално да побараат. Дека навистина ова била само дипломатска игра на Венизелос пред надворешните притисоци, се потврдува и со фактот дека назначил надзорник за малцинства во својот кабинет, со задача “добро да ги спроведува договорите за малцинства и да назначува способни генерални управници во новите земји“.
Како и да е, Македонците, како и другите малцински групи во Грција, најтешките денови ги поминуваат по 1935 година. Мерките за денационализација и асимилација не само што продлжиле, туку се засилиле во својата енергичност и репресивни мерки. Така на пример, Министерството за надворешни работи ги покривала трошоците за Силогосот за распространување на грчката писменост, кој имал отворено во Западна Македонија училишта и домови за девојки, како и домаќинско училиште во Лерин, а со цел да се постигне успешно погрчување на македонските мајки. Во јануари 1936 г. во Службениот весник на грчката влада бил објавен законот за “Основање на служби за одбрана на државата“. Нивната цел, меѓу другото, била “да се пратат од било каква природа туѓите пропаганди кои работат во нашата земја“. Во таа насока, повикувајќи се на овој закон, било одземањето на грчкото државјанство на 340 Македонци кои работеле во САД и Канада, и им било забрането да се вратат во грчката држава и покрај тоа што нивните семејства живееле во Грција. Овој потег бил резултат на се поголемиот број на информации кои пристигале до официјална Атина за дејноста тамошните македонски комитети. Исто така, леринскиот префект, кој целосно ја поддржувал “Метаксасовата диктатура“, во 1937 г. ги предложил следните мерки за отсранување на секој антинационален елемент:
- Да им се одземе клирот (земја од 30 декари) на оние кои се работат против општествениот режим.
- Формирање на лохоси (чети) за принудна работа на оние кои се носители на превратнички идеи.
- Дел од пограничното население да се пресели на Југ, а друго население од јужниот дел да се насели во испразнетите места и куќи. На таков начин населението кое воопшто нема национална свест и е надоено со комунистички идеи ќе се одалечи од границата, и наместо тоа население ќе се населат луѓе кои по секој критериум се Грци.
- Да се изберат скоро 30 демобилизирани ветерани или резервни офицери со проверен морал и да се постават во поголемите славофони села како професори по гимнастика и организатори на младината, со што ќе ја постигнат целосната национална асимилација и нивно воспитување својствено на грцизмот. Тие истовремено ќе го сочинуваат и на некој начин окото на државата и будно ќе ја следат работата на учителите и движењата на селаните.
- Неопходно е да се отворат вечерни училишта во кои ќе се запишат возрасните мажи кои не го познаваат грчкиот јазик, на кои ќе им се предава посебна историја и истовремено ќе го изучуваат јазикот.
Во секој случај, постоела една цела редица на сурови мерки преземени врз Македонците во Грција. Според грчкиот антрополог Анастасија Каракасиду, реконструкцијата на личниот и општествениот идентитет, т.е. изградбата на грчкиот национален идентитет во овој период, се одвивал „со сета жар и речиси без отпор“. Но и покрај жестоките напори за асимилирање и конечно решавање на македонското прашање во Грција во периодот меѓу двете светски војни, тоа не се случило. Негово повторно актуелизирање се јавува во четриесетите години од минатиот век, т.е. во периодот на еднодецениските воени судири во грчката држава (1940-1949). Во овој историски интервал биле изразени целосно стремежите на Македонците за извојување на своите права. Во Егејскиот дел од Македонија тие имале свои национални и воени организации, македонски училишта, весници, литературно творештво на македонски литературен јазик, односно, на териториите под власт на ДАГ уживале голем дел од правата на едно национално малцинство. Во согласност со нивните аспирации, но и со моменталните интереси и конфронтации во комунистичкиот блог, националната програма на Македонците се движела од барања за добивање на национални права во рамките на грчката држава, до правото на самоопределување и создавање на македонска држава во составот на една идна балканска федерација.
Списание “Публика“ 5-2-2011
Димитар Љоровски Вамваковски
Sunday, May 1, 2011
Македонија и Грција
Генеза на мегаломански идеи
Македонија и Грција
Автор Димитар Љоровски Вамваковски во весникот „Народна волја„
Осамостојувањето на Македонија предизвика шок во Грција. Започна една невидена дипломатска кампања и пропаганда со цел да се спречи создавањето на новата држава и на нејзиното стабилизирање. Деталите се познати. Еден од најсериозните аргументи со кои се манипулираше беше: новата држава не може да го носи името Македонија бидејки, со мал исклучок, таа не била лоцирана на македонска територија. Тоа име можело да го носи само областа која 1913 г. и припаднала на Грција. Скоро откриениот документ во Атина од 1885 г., меѓутоа, покажува колку грчката пропаганда била безкрупулозна. Во тој документ се гледа тоа што веќе се знаело - имено “историска Македонија” се простира од планината Олимп до Шара. Значи Р.Македонија е создадена на македонска територија.
Имено грчката официјална политика е заентересирана да докаже дека малцинства и малцински јазици во државата нема. Затоа анкетата се прави во цела Грција, а процентот и просекот се определува од вредностите добиени од целата држава. Меѓутоа за секого е јасно дека малцинствата и малцинтските јазици не се распределени во целата држава. Тие не се еднакво распределени и во еден округ. Окрузите во Грција се големи. Кожанскиот округ на пр. опфаќа голем дел од југозападна Македонија, главно елинофони (погрчени) реони каде што живее и македонско и влашко малцинство и според тоа и тука една анкета од таков вид не би дала реална слика за малцинскиот состав на населението. Албанскиот јазик најмногу се говори во Атика и на останатиот дел од стара Грција и Пелопонез, влашкиот јазик во централна Македонија, Тесалија и Епир, македонскиот јазик во југозападна, централна и источна Македонија, а турскиот во Тракија и делумно во источна Македонија и т.н.
Значи “малку говорните јазици” (Е.Б.Л.У.Л) се распределени главно на определени региони.
Релативно точни податоци за мајчиниот јазик на населението можат да се добијат само преку попис кои би ги опфатил населбите и реоните. Последен попис во кој имало графа мајчин (но и говорен) јазик во Грција е извршен 1951 година. Но, со оглед на фактот што овој попис е извршен две неполни години по крајот на Граѓанската војна, не може да се смета за објективен што се однесува до Македонците бидејќи тие, поради масовното учество во војната се уште беа изложени на терор и не можеа слободно да го искажат своето “јазично” определување. И пописот од 1928 год. се смета дека не дава објективни податоци за македонското малцинство. Единствено пописот кој е извршен по Првата светска војна (1920), кога се уште не беа извршени големите етнички промени со размената на населението по Малоазиската грчка катастрофа, која имаше аналитички прашања во врска со јазичната положба, се смета за најблиска до вистината за бројот на Македонците во Егејска Македонија. Но токму затоа таа, во голема мера се држи во тајност. Имено, надлежните државни фактори и не биле готови да го прифатат “официјалното признание и откривање на постоење мнозинско ксенофонско население и особено на славофонско во Македонија”, како што признава во својот извештај од 31-3-1923 год. секретарот на Министерството за надворешни работи Петрос Лекос испратен до Генералната управа за Македонија. Тоа беше направено, покрај другото и за да не се дознае правата вистина за доминација на македонското и турското население во окупирана Македонија и да се манипулира со проблемот за малцинските права кој стануваше актуелен.
Грците и сега прават се што можат да ја скријат правата вистина за процентот на ксенофоните и особено на “славофоните” во Македонија. Овој “одбранбен синдром” се уште опстојува во Грција и покрај тоа што во последните скоро 9 децении грчкиот јазик е наложен во сите региони на државата додека “малцинските јазици” се принудени на повлекување. Тоа е постигнато со разни брутални сретсва како на пример заклетвите со кои се принудуваше македонското население да се откаже од својот мајчин јазик во интерес на грчкиот. Заклетвата која се даваше пред високи државни функционери почнуваше со: “Се колнам пред Бога и народот дека нема никогаш да прозборам на овој словенски идиом....”
Сличен е односот на Грците и кон другите ксенофони жители. На пример кон Власите кои во последно време пројавуваат интерес кон афирмација на нивниот јазик. Во 1998 г. една влашка асоцијација се обиде да организира дводневна трибина во Лариса за влашкиот јазик на која учествуваа Грци и странски научници кои се занимаваат со овој проблем. Овој собир беше насилно растурен од крајно десничарскиот “Патриотски сојуз на Тесалија”. Сепак, Грците особено по осамостојувањето најмногу ги загрижува “македонското прашање”. Затоа најмногу се преокупирани со статусот на македонскиот јазик. Преку последната анкета спроведена во разни неверојатни варијанти, се докажува дека македонскиот јазик е застапен со под 1%, или поконкретно: во Солунско 1,9%, централна Македонија 1,5%, западна Македонија 5,6%, а во Тесалија 1%. Или вкупно во целата држава 0,6%. Но уште еднаш да подвлечеме дека преку анкета не може да се констатира вистината!! И уште нешто, Грците во никој случај нема да дозволат да се дознае вистината за бројот на Македонците во Грција како и за тоа колку е проширен македонскиот јазик во тој дел на Македонија.
Заклучок:
- Грција по ослободувањето 1821 - 1829 беше минијатурна државичка со малубројно население. Но, тоа не & пречеше да зацрта големодржавна национална програма и план за нејзино реализирање.
- Во балканските територии каде што планираше да се шири, имаше многу малку грчко етничко население, но имаше христијанско православно кое по силата на историските околности ја признаваше јурисдикцијата на Цариградската патријаршија, која беше грчка институција и како таква беше расадник на грчката просвета и култура преку црквата и училиштата. Целото тоа население, и Патријаршиајата и грчката држава го прогласиле за грчко и започнале плански и интезивно да го асимилираат. Благодарение на тоа Тесалија, преполна со влашко и друго православно населениие започна да се претворува и да се третира како грчка провинција. Епир, населен претежно со влашко, албанско дури и македонско население се претвори во грчки. Според една теорија од овие три православни етнички групации, групирани околу Патријаршијата, преку асимилација, се роди третата - грчката.
- Бранот на асимилација ја опфати и Македонија. Предмет на асимилација беа Македонците, Власите и ретки населби со албанско православно население. Јужните македонски кази, главно до река Бистрица, до пред крајот на 19 век веќе беа елинофони (погрчени). Но северно од оваа река, со исклучок во некои градски центри, процесот на грцизација беше мошне отежнат, да не речеме стопиран. Делумно “виновен” за тоа беше будењето, односно појавата кај Македонците свеста за припадноста кон оделно словенско “племе”, потоа појавата на Егзархијата, а најмногу појавата и дејноста на Внатрешната организација. Грците, доаѓајки дефинитивно до заклучок дека со старите сретства Македонците не ќе можат да се грцизираат, започнаа да планираат на помош да ја повикаат економијата, а од 1904 г. започнаа и со физичко ликвидирање на македонското наеселение.
- Освојувајќи ја 1913 година половината од Македонија, Грција ја зголеми двојно својата државна територија (1911 - 64 000 кв.км., 1913 - 120 000; 2 500 000 - 5 000 000 жители), и двојно го зголеми и бројот на населението. Но бројот на грчкото население далеку заостануваше зад македонското и турското. Или околу 78% од освоеното наеселение било од негрчко потекло. Тоа беше сериозен проблем кој требало итно да се решава. Време за решавање преку асимилација немаше. Прашањето можеше да се реши исклучиво преку насилие. Паралелно со окупирањето на македонската територија во Првата балканска војна Грците започнаа со уништување на муслиманските села, со терор, со убивање и прогонување на муслиманското наесление, а во Втората војна овој геноцид се прошири и врз македонското население.
Историските околности одеа во прилог на брзите етнички промени во Егејска Македонија. По силата на Нејскиот договор и конвенцијата потпишана меѓу Грција и Бугарија за “доброволно” иселување, а всушност преку разни видови на насилие, Грците принудија над 86000 Македонци да бегаат во Бугарија. Во малоазиската војна (1919 - 1922) Грците ја изгубија војната, и со тоа “мегали идеа” дефинитивно пропадна. Но затоа, пак со Лозанскиот договор за задолжителна размена на население, Егејска Македонија од територија со мал процент на грчко население наеднаш се претвори во територија со (официјално) над 82% грчко население. Околу 350 000 муслимани беа протерани, а 565 000 грчко и голем број негрчко православно население беше населено во окупирана Македонија. Тоа личеше на “големата преселба на народите” позната во Европа во минатите векови. Последен голем бран на македонско емигрирање се случи при крајот на Граѓанската војна (1946 - 1949).
- И покрај тие големи етнички промени еден значаен број на Македонци остана да живее на своите вековни огништа. По Граѓанската војна продолжува бруталната но и доста успешна асимилација. Но таму каде што тие живеат компактно, се уште упорно опстојуваат. Самостојна Македонија врз нив влијае заразно. Тоа Грција ја плаши. Р.Македонија за неа е “трн во око”. Нејзината економска и политичка афирмација секој пат ќе & пречи. Повеќе и одговара полуколонијален статус. Нејзиниот капитал, било приватен, било државен кој интензивно навлегува кај нас ја има токму и таа улога - да го “негува” тој статус. Но најмногу на Грција и одговара за сосед да ја има Србија!
- Ги теши и ги охрабрува неединството на македонскиот народ поради слабиот патриотизам, постоењето и стимулирањето правата на многу малцинства и особено судирот со Албанците. Многумина, што се гледа и при разните дебати на ТВ каналите, “спасот” го гледаат и го очекуваат од распадот на “Скопската” држава. Ако некој се обиде да ве увери дека Грција е заинтересирана за опстанокот на Р.Македонија заради заштита на својот капитал, тој сигурно ве лаже! Тие би дале уште толку капитал само да не нема. Полошо од нас за Грците тука можат да бидат само Бугарите. Но знаат дека тоа не може да се случи. Букурешкиот договор не важи само за Србија. Според него, во случај, не дај Боже, на екстремен пресврт, на овој простор ќе се врати “стариот газда”.
- Обновувањето на пропагандите од 19 век во нашата земја Грците успешно го користат. Предмет на “обработување” не се само потомците на бившите Власи - гркомани од Битола, битолско и Крушево туку и потомците на Македонците - гркомамани (во битолско, Струмица, гевгелиско).
- За сега се се движи во границите на вербалното. Особена агресивност се изразува во историографијата и воопшто во пропагандата. При тоа Грците не забораваат да потсетат дека имаат “неослободени” територии во Македонија северно од постојните граници. Официјално тоа го изнесоа на Париската мировна конференција при крајот на Втората светска војна, а последно неофицијално само пред некој месец. Имено при крајот на август секоја година државно се одбележува победата во Граѓанската војна 1949 година. Монархофашистичката организација “Хриси Авги” (Златна Зора) составена главно од резервни офицери тоа го прави со посета на планината Вичо каде што се воделе последните крвави битки. Оваа година “прославата” беше проследена со летоци со кои се бараше “Слобода на северна Македонија!”. Тоа е дело на “екстремисти”, ќе каже некој, но и албанските “борци за човекови права” ги нарекуваат екстремисти!!
- Нема пример во Европа, да се создаде релативно голема држава (за балкански услови) од туѓи територии и што треба посебно да се истакне, да се создаде “мононационална” (?!) државна заедница од голем број етничко туѓо поробено население. Освојувањето толкава територија беше повеќе заслуга на Бугарија и Србија (тие ја разгромија главнината на турската армија 1912, а Грците доаѓале така - речи на готово) и на нивните непријателски односи (1913), но претворувањето на етничко туѓото население во грчко е заслуга и “вештина” на Грците. Преселбите и насилието ја изиграа главната улога при тоа. Се применуваа и се уште се применуваат и други сретства меѓу кои доста успешно е планското форсирање на институцијата мешани бракови. Во 1958 г. К.Караманлис изјави: Тоа што не успеа да го постигне Метаксас со закон (забрана на јазикот) јас ќе го постигнам со бракот!
- Треба дебело да се подвлече дека на југ имаме сосед кој не ни го сака доброто и неговата политика спрема нас секогаш ќе биде инспирирана од вкоренатото сваќање создадено по создавањето на македонската држава (1944) и зацврстено по осамостојувањето - дека Р.Македонија, покрај Р.Турција, е најголема закана за целоста на грчката држава. Изјавите дека за Грција на север подобро е да има “слаба државичка” отколку голема агресивна Србија, беа од привремен карактер.
- Ние директно физички за сега не сме загрозени од југ, но не треба никогаш да се испушта од ум дека сме изложени на перманентно и перфидно национално, морално и политичко нагризување со разновидни “византиски” сретства што во краен случај значи и физичко загрозување.
- Соседите, во случајот грчкиот, треба добро да се познава како би можело државната политика правилно да се насочува во градењето на меѓудржавните односи. Треба добро да се познава како би можело на време да се реагира и да им се парира на разновидните акции кои имаат поткопувачки карактер. А Грците не следат на секој чекор и не познаваат многу добро.
- Десетици, да не речам стотици, научни и други работници во Солун и Атина ја следат и ја познаваат нашата целокупната научна и политичка активност. Тимови преведуваат на грчки јазик за внатрешна употреба, се значајно што се публикува кај нас, а има некаква врска со Македонија, односно Грција. Ние многу малку знаеме што се случува кај нив. Не се работи организирано за прибирање на информации. Многу важниот весник “Елефтеротипија”, кој има специјални страници по историја и често објавува мошне важни документи.
Грците имаат голем број научници кои не проучуваат нас. За тоа трошат многу пари. Сметам дека ние можеме да имаме барем неколку стручни лица во рамките на Институтот за национална историја кои, на кратко, би имале задача: да ја следат и набавуваат грчката историографска и политичка продукција која се однесува за Македонија; да вршат, по потреба, селективен превод на важни документи; да го следат и проучуваат современиот општествен и политички живот во Егејска Македонија, односно Грција по поделбата на Македонија; да ја истражуваат и проучуваат политиката на Грција кон Р.Македонија и своите анализи и научни сознанија да ги стават на располагање на државното раководство и евентуално на јавноста. Да потсетам дека Грција целата документација за проблемот создаден по осамостојувањето на Р.Македонија (по Лисабон) веќе ја имаат објавено.
Сличен е односот на Грците и кон другите ксенофони жители. На пример кон Власите кои во последно време пројавуваат интерес кон афирмација на нивниот јазик. Во 1998 г. една влашка асоцијација се обиде да организира дводневна трибина во Лариса за влашкиот јазик на која учествуваа Грци и странски научници кои се занимаваат со овој проблем. Овој собир беше насилно растурен од крајно десничарскиот “Патриотски сојуз на Тесалија”. Сепак, Грците особено по осамостојувањето најмногу ги загрижува “македонското прашање”. Затоа најмногу се преокупирани со статусот на македонскиот јазик. Преку последната анкета спроведена во разни неверојатни варијанти, се докажува дека македонскиот јазик е застапен со под 1%, или поконкретно: во Солунско 1,9%, централна Македонија 1,5%, западна Македонија 5,6%, а во Тесалија 1%. Или вкупно во целата држава 0,6%. Но уште еднаш да подвлечеме дека преку анкета не може да се констатира вистината!! И уште нешто, Грците во никој случај нема да дозволат да се дознае вистината за бројот на Македонците во Грција како и за тоа колку е проширен македонскиот јазик во тој дел на Македонија.
Заклучок:
- Грција по ослободувањето 1821 - 1829 беше минијатурна државичка со малубројно население. Но, тоа не и’ пречеше да зацрта големодржавна национална програма и план за нејзино реализирање.
- Во балканските територии каде што планираше да се шири, имаше многу малку грчко етничко население, но имаше христијанско православно кое по силата на историските околности ја признаваше јурисдикцијата на Цариградската патријаршија, која беше грчка институција и како таква беше расадник на грчката просвета и култура преку црквата и училиштата. Целото тоа население, и Патријаршиајата и грчката држава го прогласиле за грчко и започнале плански и интезивно да го асимилираат. Благодарение на тоа Тесалија, преполна со влашко и друго православно населениие започна да се претворува и да се третира како грчка провинција. Епир, населен претежно со влашко, албанско дури и македонско население се претвори во грчки. Според една теорија од овие три православни етнички групации, групирани околу Патријаршијата, преку асимилација, се роди третата - грчката.
- Бранот на асимилација ја опфати и Македонија. Предмет на асимилација беа Македонците, Власите и ретки населби со албанско православно население. Јужните македонски кази, главно до река Бистрица, до пред крајот на 19 век веќе беа елинофони (погрчени). Но северно од оваа река, со исклучок во некои градски центри, процесот на грцизација беше мошне отежнат, да не речеме стопиран. Делумно “виновен” за тоа беше будењето, односно појавата кај Македонците свеста за припадноста кон оделно словенско “племе”, потоа појавата на Егзархијата, а најмногу појавата и дејноста на Внатрешната организација. Грците, доаѓајки дефинитивно до заклучок дека со старите сретства Македонците не ќе можат да се грцизираат, започнаа да планираат на помош да ја повикаат економијата, а од 1904 г. започнаа и со физичко ликвидирање на македонското население.
- Освојувајќи ја 1913 година половината од Македонија, Грција ја зголеми двојно својата државна територија( 1911 - 64 000 кв.км., 1913 - 120 000; 2 500 000 - 5 000 000 жители), и двојно го зголеми и бројот на населението. Но бројот на грчкото население далеку заостануваше зад македонското и турското. Или околу 78% од освоеното население било од негрчко потекло. Тоа беше сериозен проблем кој требало итно да се решава. Време за решавање преку асимилација немаше. Прашањето можеше да се реши исклучиво преку насилие. Паралелно со окупирањето на македонската територија во Првата балканска војна Грците започнаа со уништување на муслиманските села, со терор, со убивање и прогонување на муслиманското население, а во Втората војна овој геноцид се прошири и врз македонското население.
Историските околности одеа во прилог на брзите етнички промени во Егејска Македонија. По силата на Нејскиот договор и конвенцијата потпишана меѓу Грција и Бугарија за “доброволно” иселување, а всушност преку разни видови на насилие, Грците принудија над 86000 Македонци да бегаат во Бугарија. Во малоазиската војна (1919 - 1922) Грците ја изгубија војната, и со тоа “мегали идеа” дефинитивно пропадна. Но затоа, пак со Лозанскиот договор за задолжителна размена на население, Егејска Македонија од територија со мал процент на грчко население наеднаш се претвори во територија со (официјално) над 82% грчко население. Околу 350 000 муслимани беа протерани, а 565 000 грчко и голем број негрчко православно население беше населено во окупирана Македонија. Тоа личеше на “големата преселба на народите” позната во Европа во минатите векови. Последен голем бран на македонско емигрирање се случи при крајот на Граѓанската војна (1946 - 1949).
- И покрај тие големи етнички промени еден значаен број на Македонци остана да живее на своите вековни огништа. По Граѓанската војна продолжува бруталната но и доста успешна асимилација. Но таму каде што тие живеат компактно, се уште упорно опстојуваат. Самостојна Македонија врз нив влијае заразно. Тоа Грција ја плаши. Р.Македонија за неа е “трн во око”. Нејзината економска и политичка афирмација секој пат ќе и’ пречи. Повеќе и одговара полуколонијален статус. Нејзиниот капитал, било приватен, било државен кој интензивно навлегува кај нас ја има токму и таа улога - да го “негува” тој статус. Но најмногу на Грција и одговара за сосед да ја има Србија!
- Ги теши и ги охрабрува неединството на македонскиот народ поради слабиот патриотизам, постоењето и стимулирањето правата на многу малцинства и особено судирот со Албанците. Многумина, што се гледа и при разните дебати на ТВ каналите, “спасот” го гледаат и го очекуваат од распадот на “Скопската” држава. Ако некој се обиде да ве увери дека Грција е заинтересирана за опстанокот на Р.Македонија заради заштита на својот капитал, тој сигурно ве лаже! Тие би дале уште толку капитал само да не нема. Полошо од нас за Грците тука можат да бидат само Бугарите. Но знаат дека тоа не може да се случи. Букурешкиот договор не важи само за Србија. Според него, во случај, не дај Боже, на екстремен пресврт, на овој простор ќе се врати “стариот газда”.
- Обновувањето на пропагандите од 19 век во нашата земја Грците успешно го користат. Предмет на “обработување” не се само потомците на бившите Власи - гркомани од Битола, битолско и Крушево туку и потомците на Македонците - гркомамани (во битолско, Струмица, гевгелиско).
- За сега се се движи во границите на вербалното. Особена агресивност се изразува во историографијата и воопшто во пропагандата.
При тоа Грците не забораваат да потсетат дека имаат “неослободени” територии во Македонија северно од постојните граници. Официјално тоа го изнесоа на Париската мировна конференција при крајот на Втората светска војна, а последно неофицијално само пред некој месец. Имено при крајот на август секоја година државно се одбележува победата во Граѓанската војна 1949 година. Монархофашистичката организација “Хриси Авги” (Златна Зора) составена главно од резервни офицери тоа го прави со посета на планината Вичо каде што се воделе последните крвави битки. Оваа година “прославата” беше проследена со летоци со кои се бараше “Слобода на северна Македонија!”. Тоа е дело на “екстремисти”, ќе каже некој, но и албанските “борци за човекови права” ги нарекуваат екстремисти!!
- Нема пример во Европа, да се создаде релативно голема држава (за балкански услови) од туѓи територии и што треба посебно да се истакне, да се создаде “мононационална” (?!) државна заедница од голем број етничко туѓо поробено население. Освојувањето толкава територија беше повеќе заслуга на Бугарија и Србија (тие ја разгромија главнината на турската армија 1912, а Грците доаѓале така - речи на готово) и на нивните непријателски односи (1913), но претворувањето на етничко туѓото население во грчко е заслуга и “вештина” на Грците. Преселбите и насилието ја изиграа главната улога при тоа. Се применуваа и се уште се применуваат и други сретства меѓу кои доста успешно е планското форсирање на институцијата мешани бракови. Во 1958 г. К.Караманлис изјави: Тоа што не успеа да го постигне Метаксас со закон (забрана на јазикот) јас ќе го постигнам со бракот!
- Треба дебело да се подвлече дека на југ имаме сосед кој не ни го сака доброто и неговата политика спрема нас секогаш ќе биде инспирирана од вкоренатото сваќање создадено по создавањето на македонската држава (1944) и зацврстено по осамостојувањето - дека Р.Македонија, покрај Р.Турција, е најголема закана за целоста на грчката држава. Изјавите дека за Грција на север подобро е да има “слаба државичка” отколку голема агресивна Србија, беа од привремен карактер.
- Ние директно физички за сега не сме загрозени од југ, но не треба никогаш да се испушта од ум дека сме изложени на перманентно и перфидно национално, морално и политичко нагризување со разновидни “византиски” сретства што во краен случај значи и физичко загрозување.
- Соседите, во случајот грчкиот, треба добро да се познава како би можело државната политика правилно да се насочува во градењето на меѓудржавните односи. Треба добро да се познава како би можело на време да се реагира и да им се парира на разновидните акции кои имаат поткопувачки карактер. А Грците не следат на секој чекор и не познаваат многу добро.
- Десетици, да не речам стотици, научни и други работници во Солун и Атина ја следат и ја познаваат нашата целокупната научна и политичка активност. Тимови преведуваат на грчки јазик за внатрешна употреба, се значајно што се публикува кај нас, а има некаква врска со Македонија, односно Грција. Ние многу малку знаеме што се случува кај нив. Не се работи организирано за прибирање на информации.
На пример многу важниот весник “Елефтеротипија”, кој има специјални страници по историја и често објавува мошне важни документи.
Грците имаат голем број научници кои не проучуваат нас. За тоа трошат многу пари. Сметам дека ние можеме да имаме барем неколку стручни лица во рамките на Институтот за национална историја кои, на кратко, би имале задача: да ја следат и набавуваат грчката историографска и политичка продукција која се однесува за Македонија; да вршат, по потреба, селективен превод на важни документи; да го следат и проучуваат современиот општествен и политички живот во Егејска Македонија, односно Грција по поделбата на Македонија; да ја истражуваат и проучуваат политиката на Грција кон Р.Македонија и своите анализи и научни сознанија да ги стават на располагање на државното раководство и евентуално на јавноста. Да потсетам дека Грција целата документација за проблемот создаден по осамостојувањето на Р.Македонија (по Лисабон) веќе ја имаат објавено.
(Крај)
Македонија и Грција
Автор Димитар Љоровски Вамваковски во весникот „Народна волја„
Осамостојувањето на Македонија предизвика шок во Грција. Започна една невидена дипломатска кампања и пропаганда со цел да се спречи создавањето на новата држава и на нејзиното стабилизирање. Деталите се познати. Еден од најсериозните аргументи со кои се манипулираше беше: новата држава не може да го носи името Македонија бидејки, со мал исклучок, таа не била лоцирана на македонска територија. Тоа име можело да го носи само областа која 1913 г. и припаднала на Грција. Скоро откриениот документ во Атина од 1885 г., меѓутоа, покажува колку грчката пропаганда била безкрупулозна. Во тој документ се гледа тоа што веќе се знаело - имено “историска Македонија” се простира од планината Олимп до Шара. Значи Р.Македонија е создадена на македонска територија.
Имено грчката официјална политика е заентересирана да докаже дека малцинства и малцински јазици во државата нема. Затоа анкетата се прави во цела Грција, а процентот и просекот се определува од вредностите добиени од целата држава. Меѓутоа за секого е јасно дека малцинствата и малцинтските јазици не се распределени во целата држава. Тие не се еднакво распределени и во еден округ. Окрузите во Грција се големи. Кожанскиот округ на пр. опфаќа голем дел од југозападна Македонија, главно елинофони (погрчени) реони каде што живее и македонско и влашко малцинство и според тоа и тука една анкета од таков вид не би дала реална слика за малцинскиот состав на населението. Албанскиот јазик најмногу се говори во Атика и на останатиот дел од стара Грција и Пелопонез, влашкиот јазик во централна Македонија, Тесалија и Епир, македонскиот јазик во југозападна, централна и источна Македонија, а турскиот во Тракија и делумно во источна Македонија и т.н.
Значи “малку говорните јазици” (Е.Б.Л.У.Л) се распределени главно на определени региони.
Релативно точни податоци за мајчиниот јазик на населението можат да се добијат само преку попис кои би ги опфатил населбите и реоните. Последен попис во кој имало графа мајчин (но и говорен) јазик во Грција е извршен 1951 година. Но, со оглед на фактот што овој попис е извршен две неполни години по крајот на Граѓанската војна, не може да се смета за објективен што се однесува до Македонците бидејќи тие, поради масовното учество во војната се уште беа изложени на терор и не можеа слободно да го искажат своето “јазично” определување. И пописот од 1928 год. се смета дека не дава објективни податоци за македонското малцинство. Единствено пописот кој е извршен по Првата светска војна (1920), кога се уште не беа извршени големите етнички промени со размената на населението по Малоазиската грчка катастрофа, која имаше аналитички прашања во врска со јазичната положба, се смета за најблиска до вистината за бројот на Македонците во Егејска Македонија. Но токму затоа таа, во голема мера се држи во тајност. Имено, надлежните државни фактори и не биле готови да го прифатат “официјалното признание и откривање на постоење мнозинско ксенофонско население и особено на славофонско во Македонија”, како што признава во својот извештај од 31-3-1923 год. секретарот на Министерството за надворешни работи Петрос Лекос испратен до Генералната управа за Македонија. Тоа беше направено, покрај другото и за да не се дознае правата вистина за доминација на македонското и турското население во окупирана Македонија и да се манипулира со проблемот за малцинските права кој стануваше актуелен.
Грците и сега прават се што можат да ја скријат правата вистина за процентот на ксенофоните и особено на “славофоните” во Македонија. Овој “одбранбен синдром” се уште опстојува во Грција и покрај тоа што во последните скоро 9 децении грчкиот јазик е наложен во сите региони на државата додека “малцинските јазици” се принудени на повлекување. Тоа е постигнато со разни брутални сретсва како на пример заклетвите со кои се принудуваше македонското население да се откаже од својот мајчин јазик во интерес на грчкиот. Заклетвата која се даваше пред високи државни функционери почнуваше со: “Се колнам пред Бога и народот дека нема никогаш да прозборам на овој словенски идиом....”
Сличен е односот на Грците и кон другите ксенофони жители. На пример кон Власите кои во последно време пројавуваат интерес кон афирмација на нивниот јазик. Во 1998 г. една влашка асоцијација се обиде да организира дводневна трибина во Лариса за влашкиот јазик на која учествуваа Грци и странски научници кои се занимаваат со овој проблем. Овој собир беше насилно растурен од крајно десничарскиот “Патриотски сојуз на Тесалија”. Сепак, Грците особено по осамостојувањето најмногу ги загрижува “македонското прашање”. Затоа најмногу се преокупирани со статусот на македонскиот јазик. Преку последната анкета спроведена во разни неверојатни варијанти, се докажува дека македонскиот јазик е застапен со под 1%, или поконкретно: во Солунско 1,9%, централна Македонија 1,5%, западна Македонија 5,6%, а во Тесалија 1%. Или вкупно во целата држава 0,6%. Но уште еднаш да подвлечеме дека преку анкета не може да се констатира вистината!! И уште нешто, Грците во никој случај нема да дозволат да се дознае вистината за бројот на Македонците во Грција како и за тоа колку е проширен македонскиот јазик во тој дел на Македонија.
Заклучок:
- Грција по ослободувањето 1821 - 1829 беше минијатурна државичка со малубројно население. Но, тоа не & пречеше да зацрта големодржавна национална програма и план за нејзино реализирање.
- Во балканските територии каде што планираше да се шири, имаше многу малку грчко етничко население, но имаше христијанско православно кое по силата на историските околности ја признаваше јурисдикцијата на Цариградската патријаршија, која беше грчка институција и како таква беше расадник на грчката просвета и култура преку црквата и училиштата. Целото тоа население, и Патријаршиајата и грчката држава го прогласиле за грчко и започнале плански и интезивно да го асимилираат. Благодарение на тоа Тесалија, преполна со влашко и друго православно населениие започна да се претворува и да се третира како грчка провинција. Епир, населен претежно со влашко, албанско дури и македонско население се претвори во грчки. Според една теорија од овие три православни етнички групации, групирани околу Патријаршијата, преку асимилација, се роди третата - грчката.
- Бранот на асимилација ја опфати и Македонија. Предмет на асимилација беа Македонците, Власите и ретки населби со албанско православно население. Јужните македонски кази, главно до река Бистрица, до пред крајот на 19 век веќе беа елинофони (погрчени). Но северно од оваа река, со исклучок во некои градски центри, процесот на грцизација беше мошне отежнат, да не речеме стопиран. Делумно “виновен” за тоа беше будењето, односно појавата кај Македонците свеста за припадноста кон оделно словенско “племе”, потоа појавата на Егзархијата, а најмногу појавата и дејноста на Внатрешната организација. Грците, доаѓајки дефинитивно до заклучок дека со старите сретства Македонците не ќе можат да се грцизираат, започнаа да планираат на помош да ја повикаат економијата, а од 1904 г. започнаа и со физичко ликвидирање на македонското наеселение.
- Освојувајќи ја 1913 година половината од Македонија, Грција ја зголеми двојно својата државна територија (1911 - 64 000 кв.км., 1913 - 120 000; 2 500 000 - 5 000 000 жители), и двојно го зголеми и бројот на населението. Но бројот на грчкото население далеку заостануваше зад македонското и турското. Или околу 78% од освоеното наеселение било од негрчко потекло. Тоа беше сериозен проблем кој требало итно да се решава. Време за решавање преку асимилација немаше. Прашањето можеше да се реши исклучиво преку насилие. Паралелно со окупирањето на македонската територија во Првата балканска војна Грците започнаа со уништување на муслиманските села, со терор, со убивање и прогонување на муслиманското наесление, а во Втората војна овој геноцид се прошири и врз македонското население.
Историските околности одеа во прилог на брзите етнички промени во Егејска Македонија. По силата на Нејскиот договор и конвенцијата потпишана меѓу Грција и Бугарија за “доброволно” иселување, а всушност преку разни видови на насилие, Грците принудија над 86000 Македонци да бегаат во Бугарија. Во малоазиската војна (1919 - 1922) Грците ја изгубија војната, и со тоа “мегали идеа” дефинитивно пропадна. Но затоа, пак со Лозанскиот договор за задолжителна размена на население, Егејска Македонија од територија со мал процент на грчко население наеднаш се претвори во територија со (официјално) над 82% грчко население. Околу 350 000 муслимани беа протерани, а 565 000 грчко и голем број негрчко православно население беше населено во окупирана Македонија. Тоа личеше на “големата преселба на народите” позната во Европа во минатите векови. Последен голем бран на македонско емигрирање се случи при крајот на Граѓанската војна (1946 - 1949).
- И покрај тие големи етнички промени еден значаен број на Македонци остана да живее на своите вековни огништа. По Граѓанската војна продолжува бруталната но и доста успешна асимилација. Но таму каде што тие живеат компактно, се уште упорно опстојуваат. Самостојна Македонија врз нив влијае заразно. Тоа Грција ја плаши. Р.Македонија за неа е “трн во око”. Нејзината економска и политичка афирмација секој пат ќе & пречи. Повеќе и одговара полуколонијален статус. Нејзиниот капитал, било приватен, било државен кој интензивно навлегува кај нас ја има токму и таа улога - да го “негува” тој статус. Но најмногу на Грција и одговара за сосед да ја има Србија!
- Ги теши и ги охрабрува неединството на македонскиот народ поради слабиот патриотизам, постоењето и стимулирањето правата на многу малцинства и особено судирот со Албанците. Многумина, што се гледа и при разните дебати на ТВ каналите, “спасот” го гледаат и го очекуваат од распадот на “Скопската” држава. Ако некој се обиде да ве увери дека Грција е заинтересирана за опстанокот на Р.Македонија заради заштита на својот капитал, тој сигурно ве лаже! Тие би дале уште толку капитал само да не нема. Полошо од нас за Грците тука можат да бидат само Бугарите. Но знаат дека тоа не може да се случи. Букурешкиот договор не важи само за Србија. Според него, во случај, не дај Боже, на екстремен пресврт, на овој простор ќе се врати “стариот газда”.
- Обновувањето на пропагандите од 19 век во нашата земја Грците успешно го користат. Предмет на “обработување” не се само потомците на бившите Власи - гркомани од Битола, битолско и Крушево туку и потомците на Македонците - гркомамани (во битолско, Струмица, гевгелиско).
- За сега се се движи во границите на вербалното. Особена агресивност се изразува во историографијата и воопшто во пропагандата. При тоа Грците не забораваат да потсетат дека имаат “неослободени” територии во Македонија северно од постојните граници. Официјално тоа го изнесоа на Париската мировна конференција при крајот на Втората светска војна, а последно неофицијално само пред некој месец. Имено при крајот на август секоја година државно се одбележува победата во Граѓанската војна 1949 година. Монархофашистичката организација “Хриси Авги” (Златна Зора) составена главно од резервни офицери тоа го прави со посета на планината Вичо каде што се воделе последните крвави битки. Оваа година “прославата” беше проследена со летоци со кои се бараше “Слобода на северна Македонија!”. Тоа е дело на “екстремисти”, ќе каже некој, но и албанските “борци за човекови права” ги нарекуваат екстремисти!!
- Нема пример во Европа, да се создаде релативно голема држава (за балкански услови) од туѓи територии и што треба посебно да се истакне, да се создаде “мононационална” (?!) државна заедница од голем број етничко туѓо поробено население. Освојувањето толкава територија беше повеќе заслуга на Бугарија и Србија (тие ја разгромија главнината на турската армија 1912, а Грците доаѓале така - речи на готово) и на нивните непријателски односи (1913), но претворувањето на етничко туѓото население во грчко е заслуга и “вештина” на Грците. Преселбите и насилието ја изиграа главната улога при тоа. Се применуваа и се уште се применуваат и други сретства меѓу кои доста успешно е планското форсирање на институцијата мешани бракови. Во 1958 г. К.Караманлис изјави: Тоа што не успеа да го постигне Метаксас со закон (забрана на јазикот) јас ќе го постигнам со бракот!
- Треба дебело да се подвлече дека на југ имаме сосед кој не ни го сака доброто и неговата политика спрема нас секогаш ќе биде инспирирана од вкоренатото сваќање создадено по создавањето на македонската држава (1944) и зацврстено по осамостојувањето - дека Р.Македонија, покрај Р.Турција, е најголема закана за целоста на грчката држава. Изјавите дека за Грција на север подобро е да има “слаба државичка” отколку голема агресивна Србија, беа од привремен карактер.
- Ние директно физички за сега не сме загрозени од југ, но не треба никогаш да се испушта од ум дека сме изложени на перманентно и перфидно национално, морално и политичко нагризување со разновидни “византиски” сретства што во краен случај значи и физичко загрозување.
- Соседите, во случајот грчкиот, треба добро да се познава како би можело државната политика правилно да се насочува во градењето на меѓудржавните односи. Треба добро да се познава како би можело на време да се реагира и да им се парира на разновидните акции кои имаат поткопувачки карактер. А Грците не следат на секој чекор и не познаваат многу добро.
- Десетици, да не речам стотици, научни и други работници во Солун и Атина ја следат и ја познаваат нашата целокупната научна и политичка активност. Тимови преведуваат на грчки јазик за внатрешна употреба, се значајно што се публикува кај нас, а има некаква врска со Македонија, односно Грција. Ние многу малку знаеме што се случува кај нив. Не се работи организирано за прибирање на информации. Многу важниот весник “Елефтеротипија”, кој има специјални страници по историја и често објавува мошне важни документи.
Грците имаат голем број научници кои не проучуваат нас. За тоа трошат многу пари. Сметам дека ние можеме да имаме барем неколку стручни лица во рамките на Институтот за национална историја кои, на кратко, би имале задача: да ја следат и набавуваат грчката историографска и политичка продукција која се однесува за Македонија; да вршат, по потреба, селективен превод на важни документи; да го следат и проучуваат современиот општествен и политички живот во Егејска Македонија, односно Грција по поделбата на Македонија; да ја истражуваат и проучуваат политиката на Грција кон Р.Македонија и своите анализи и научни сознанија да ги стават на располагање на државното раководство и евентуално на јавноста. Да потсетам дека Грција целата документација за проблемот создаден по осамостојувањето на Р.Македонија (по Лисабон) веќе ја имаат објавено.
Сличен е односот на Грците и кон другите ксенофони жители. На пример кон Власите кои во последно време пројавуваат интерес кон афирмација на нивниот јазик. Во 1998 г. една влашка асоцијација се обиде да организира дводневна трибина во Лариса за влашкиот јазик на која учествуваа Грци и странски научници кои се занимаваат со овој проблем. Овој собир беше насилно растурен од крајно десничарскиот “Патриотски сојуз на Тесалија”. Сепак, Грците особено по осамостојувањето најмногу ги загрижува “македонското прашање”. Затоа најмногу се преокупирани со статусот на македонскиот јазик. Преку последната анкета спроведена во разни неверојатни варијанти, се докажува дека македонскиот јазик е застапен со под 1%, или поконкретно: во Солунско 1,9%, централна Македонија 1,5%, западна Македонија 5,6%, а во Тесалија 1%. Или вкупно во целата држава 0,6%. Но уште еднаш да подвлечеме дека преку анкета не може да се констатира вистината!! И уште нешто, Грците во никој случај нема да дозволат да се дознае вистината за бројот на Македонците во Грција како и за тоа колку е проширен македонскиот јазик во тој дел на Македонија.
Заклучок:
- Грција по ослободувањето 1821 - 1829 беше минијатурна државичка со малубројно население. Но, тоа не и’ пречеше да зацрта големодржавна национална програма и план за нејзино реализирање.
- Во балканските територии каде што планираше да се шири, имаше многу малку грчко етничко население, но имаше христијанско православно кое по силата на историските околности ја признаваше јурисдикцијата на Цариградската патријаршија, која беше грчка институција и како таква беше расадник на грчката просвета и култура преку црквата и училиштата. Целото тоа население, и Патријаршиајата и грчката држава го прогласиле за грчко и започнале плански и интезивно да го асимилираат. Благодарение на тоа Тесалија, преполна со влашко и друго православно населениие започна да се претворува и да се третира како грчка провинција. Епир, населен претежно со влашко, албанско дури и македонско население се претвори во грчки. Според една теорија од овие три православни етнички групации, групирани околу Патријаршијата, преку асимилација, се роди третата - грчката.
- Бранот на асимилација ја опфати и Македонија. Предмет на асимилација беа Македонците, Власите и ретки населби со албанско православно население. Јужните македонски кази, главно до река Бистрица, до пред крајот на 19 век веќе беа елинофони (погрчени). Но северно од оваа река, со исклучок во некои градски центри, процесот на грцизација беше мошне отежнат, да не речеме стопиран. Делумно “виновен” за тоа беше будењето, односно појавата кај Македонците свеста за припадноста кон оделно словенско “племе”, потоа појавата на Егзархијата, а најмногу појавата и дејноста на Внатрешната организација. Грците, доаѓајки дефинитивно до заклучок дека со старите сретства Македонците не ќе можат да се грцизираат, започнаа да планираат на помош да ја повикаат економијата, а од 1904 г. започнаа и со физичко ликвидирање на македонското население.
- Освојувајќи ја 1913 година половината од Македонија, Грција ја зголеми двојно својата државна територија( 1911 - 64 000 кв.км., 1913 - 120 000; 2 500 000 - 5 000 000 жители), и двојно го зголеми и бројот на населението. Но бројот на грчкото население далеку заостануваше зад македонското и турското. Или околу 78% од освоеното население било од негрчко потекло. Тоа беше сериозен проблем кој требало итно да се решава. Време за решавање преку асимилација немаше. Прашањето можеше да се реши исклучиво преку насилие. Паралелно со окупирањето на македонската територија во Првата балканска војна Грците започнаа со уништување на муслиманските села, со терор, со убивање и прогонување на муслиманското население, а во Втората војна овој геноцид се прошири и врз македонското население.
Историските околности одеа во прилог на брзите етнички промени во Егејска Македонија. По силата на Нејскиот договор и конвенцијата потпишана меѓу Грција и Бугарија за “доброволно” иселување, а всушност преку разни видови на насилие, Грците принудија над 86000 Македонци да бегаат во Бугарија. Во малоазиската војна (1919 - 1922) Грците ја изгубија војната, и со тоа “мегали идеа” дефинитивно пропадна. Но затоа, пак со Лозанскиот договор за задолжителна размена на население, Егејска Македонија од територија со мал процент на грчко население наеднаш се претвори во територија со (официјално) над 82% грчко население. Околу 350 000 муслимани беа протерани, а 565 000 грчко и голем број негрчко православно население беше населено во окупирана Македонија. Тоа личеше на “големата преселба на народите” позната во Европа во минатите векови. Последен голем бран на македонско емигрирање се случи при крајот на Граѓанската војна (1946 - 1949).
- И покрај тие големи етнички промени еден значаен број на Македонци остана да живее на своите вековни огништа. По Граѓанската војна продолжува бруталната но и доста успешна асимилација. Но таму каде што тие живеат компактно, се уште упорно опстојуваат. Самостојна Македонија врз нив влијае заразно. Тоа Грција ја плаши. Р.Македонија за неа е “трн во око”. Нејзината економска и политичка афирмација секој пат ќе и’ пречи. Повеќе и одговара полуколонијален статус. Нејзиниот капитал, било приватен, било државен кој интензивно навлегува кај нас ја има токму и таа улога - да го “негува” тој статус. Но најмногу на Грција и одговара за сосед да ја има Србија!
- Ги теши и ги охрабрува неединството на македонскиот народ поради слабиот патриотизам, постоењето и стимулирањето правата на многу малцинства и особено судирот со Албанците. Многумина, што се гледа и при разните дебати на ТВ каналите, “спасот” го гледаат и го очекуваат од распадот на “Скопската” држава. Ако некој се обиде да ве увери дека Грција е заинтересирана за опстанокот на Р.Македонија заради заштита на својот капитал, тој сигурно ве лаже! Тие би дале уште толку капитал само да не нема. Полошо од нас за Грците тука можат да бидат само Бугарите. Но знаат дека тоа не може да се случи. Букурешкиот договор не важи само за Србија. Според него, во случај, не дај Боже, на екстремен пресврт, на овој простор ќе се врати “стариот газда”.
- Обновувањето на пропагандите од 19 век во нашата земја Грците успешно го користат. Предмет на “обработување” не се само потомците на бившите Власи - гркомани од Битола, битолско и Крушево туку и потомците на Македонците - гркомамани (во битолско, Струмица, гевгелиско).
- За сега се се движи во границите на вербалното. Особена агресивност се изразува во историографијата и воопшто во пропагандата.
При тоа Грците не забораваат да потсетат дека имаат “неослободени” територии во Македонија северно од постојните граници. Официјално тоа го изнесоа на Париската мировна конференција при крајот на Втората светска војна, а последно неофицијално само пред некој месец. Имено при крајот на август секоја година државно се одбележува победата во Граѓанската војна 1949 година. Монархофашистичката организација “Хриси Авги” (Златна Зора) составена главно од резервни офицери тоа го прави со посета на планината Вичо каде што се воделе последните крвави битки. Оваа година “прославата” беше проследена со летоци со кои се бараше “Слобода на северна Македонија!”. Тоа е дело на “екстремисти”, ќе каже некој, но и албанските “борци за човекови права” ги нарекуваат екстремисти!!
- Нема пример во Европа, да се создаде релативно голема држава (за балкански услови) од туѓи територии и што треба посебно да се истакне, да се создаде “мононационална” (?!) државна заедница од голем број етничко туѓо поробено население. Освојувањето толкава територија беше повеќе заслуга на Бугарија и Србија (тие ја разгромија главнината на турската армија 1912, а Грците доаѓале така - речи на готово) и на нивните непријателски односи (1913), но претворувањето на етничко туѓото население во грчко е заслуга и “вештина” на Грците. Преселбите и насилието ја изиграа главната улога при тоа. Се применуваа и се уште се применуваат и други сретства меѓу кои доста успешно е планското форсирање на институцијата мешани бракови. Во 1958 г. К.Караманлис изјави: Тоа што не успеа да го постигне Метаксас со закон (забрана на јазикот) јас ќе го постигнам со бракот!
- Треба дебело да се подвлече дека на југ имаме сосед кој не ни го сака доброто и неговата политика спрема нас секогаш ќе биде инспирирана од вкоренатото сваќање создадено по создавањето на македонската држава (1944) и зацврстено по осамостојувањето - дека Р.Македонија, покрај Р.Турција, е најголема закана за целоста на грчката држава. Изјавите дека за Грција на север подобро е да има “слаба државичка” отколку голема агресивна Србија, беа од привремен карактер.
- Ние директно физички за сега не сме загрозени од југ, но не треба никогаш да се испушта од ум дека сме изложени на перманентно и перфидно национално, морално и политичко нагризување со разновидни “византиски” сретства што во краен случај значи и физичко загрозување.
- Соседите, во случајот грчкиот, треба добро да се познава како би можело државната политика правилно да се насочува во градењето на меѓудржавните односи. Треба добро да се познава како би можело на време да се реагира и да им се парира на разновидните акции кои имаат поткопувачки карактер. А Грците не следат на секој чекор и не познаваат многу добро.
- Десетици, да не речам стотици, научни и други работници во Солун и Атина ја следат и ја познаваат нашата целокупната научна и политичка активност. Тимови преведуваат на грчки јазик за внатрешна употреба, се значајно што се публикува кај нас, а има некаква врска со Македонија, односно Грција. Ние многу малку знаеме што се случува кај нив. Не се работи организирано за прибирање на информации.
На пример многу важниот весник “Елефтеротипија”, кој има специјални страници по историја и често објавува мошне важни документи.
Грците имаат голем број научници кои не проучуваат нас. За тоа трошат многу пари. Сметам дека ние можеме да имаме барем неколку стручни лица во рамките на Институтот за национална историја кои, на кратко, би имале задача: да ја следат и набавуваат грчката историографска и политичка продукција која се однесува за Македонија; да вршат, по потреба, селективен превод на важни документи; да го следат и проучуваат современиот општествен и политички живот во Егејска Македонија, односно Грција по поделбата на Македонија; да ја истражуваат и проучуваат политиката на Грција кон Р.Македонија и своите анализи и научни сознанија да ги стават на располагање на државното раководство и евентуално на јавноста. Да потсетам дека Грција целата документација за проблемот создаден по осамостојувањето на Р.Македонија (по Лисабон) веќе ја имаат објавено.
(Крај)
Subscribe to:
Posts (Atom)